Page 14 - Η Αποκατάσταση της Αγάπης

«Όλα τα όντα υπάρχουν περισσότερο και λιγότερο,
κατά το βαθµό που µετέχουν του αγαθού».
(∆ιονύσιος ο Αρεοπαγίτης, Περί Θείων Ονοµάτων,
Κεφ. 4.20, σελ. 129, Τόµος 3, Φιλοκαλία)

«Το ίδιο το κακό δεν θα υπήρχε, αν ήταν και καθεαυτό
κακό. Κι αν δεν συµβαίνει τούτο, το κακό δεν είναι εντελώς
κακό, αλλά έχει κάποια µοίρα του αγαθού, κατά την οποία γε-
νικώς υπάρχει.
Αν τώρα τα όντα ποθούν το καλό και αγαθό, αν όλα όσα
πράττουν τα πράττουν για το αγαθό και όλος ο σκοπός των
1
όντων έχει αρχή και τέλος το αγαθό (διότι δεν υπάρχει τίποτε
που πράττει όσα πράττει αποβλέποντας στη φύση του κακού),
πώς θα είναι το κακό µέσα στα όντα ή πώς καταρχήν θα υπάρ-
χει ον στερούµενο αυτής της ορέξεως προς το αγαθό;».
(∆ιονύσιος ο Αρεοπαγίτης, Περί Θείων Ονοµάτων,
Κεφ. 4.19, σελ. 123, Τόµος 3, Φιλοκαλία)

Ακόµη δηλαδή και αυτό που θα ονοµάζαµε «απόλυτο κακό», δεν
υπάρχει πραγµατικά παρά µόνο ως απουσία ή άρνηση του Αγαθού, η
οποία και πάλι δεν µπορεί να είναι απόλυτη, όσο και αν µοιάζει τέτοια,
γιατί σε αυτή την περίπτωση θα εκµηδενιζόταν, µην έχοντας καµία απο-
λύτως µετοχή στην Ύπαρξη˙ που είναι απόλυτα Αγαθή.

«Πώς όµως το κακό µπορεί να πράξει κάτι γενικώς;
Μπορεί µε την ανάµιξή του µε το αγαθό.
∆ιότι το εντελώς άµοιρο του αγαθού ούτε είναι κάτι,
ούτε µπορεί να κάνει κάτι».
(∆ιονύσιος ο Αρεοπαγίτης, Περί Θείων Ονοµάτων,
Κεφ. 4.32, σελ. 145, Τόµος 3, Φιλοκαλία)

Σχετικά µε τη µη-πραγµατικότητα του κακού ασχοληθήκαµε στο
δοκίµιο Περί Αγαθού (περιέχεται στο έργο Περί Αληθινής Ζωής, εκδ.
Μεταµόρφωση) αναγνωρίζοντας τη δυσκολία της βιωµατικής κατανόη-
σής της. Είναι γεγονός ότι όσο και να αποδεχόµαστε λογικά την Πατε-
ρική ∆ιδασκαλία σχετικά µε τη µη-ύπαρξη του κακού, αρκεί να

16